تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره¬ی ابتدایی بر اساس سازه خودباوری

کتاب درسی، یکی از مهمترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام های آموزشی محسوب می شود، در نظام آموزشی ما نیز نقش مهمی دارد. به لحاظ این اهمیت و همچنین به سبب نقش محتوای کتاب های درسی در برانگیختن و تامین نیازها و نیز تسهیل امر یادگیری دانش آموزان، در این پژوهش محتوای کتاب های فارسی چهارم، پنجم، ششم ابتدایی، از نظر پرداختن به سازه ی خودباوری و مولفه های آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.خودباوری از دو جزء تشکیل شده است. جزء اول خودکارآمدی شخصی است که قضاوت های افراد در مورد توانایی های خودشان است که این باورها بر اعمال و رفتار آن ها اثر می گذارد. جزء دوم عزت نفس است که به صورت بیانی از تایید یا عدم تایید خود و این معیار که تا چه حد فرد به استعداد، موفقیت و معنا و ارزش در زندگی خود معتقد است،تعریف می شود. جامعه ی مورد بررسی در این پژوهش، کتاب های فارسی دوره¬ابتدایی است که با نظر معلمان و روش نمونه گیری هدفمند، کتاب های فارسی چهارم، پنجم، ششم ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند.با توجه به یافته ها درپژوهش حاضر، می توان چنین نتیجه گرفت که کتاب چهارم بیش از کتاب پنجم و ششم به سازه ی خودباوری توجه نموده است و کتاب های پنجم و ششم بعد از کتاب چهارم به طور برابر به سازه ی خودباوری توجه نموده اند. هم چنین از میان مولفه های خودباوری، کتاب ششم بیشترین توجه را به خودکارآمدی داشته و سپس کتاب چهارم با اختلاف کمی از کتاب پنجم به این مولفه توجه نموده است. کتاب چهارم بیشترین توجه را به مولفه¬ی عزت نفش داشته و به ترتیب کتاب های پنجم و ششم از نظر توجه به مولفه¬ ی عزت نفس در رتبه های بعدی قرار گرفتند و مولفه¬ی خودکارآمدی در هر سه کتاب در مقایسه با عزت نفس، توجه بیشتری شده است. با توجه به اینکه در اهداف آموزش و پرورش ( سند چشم انداز، اهداف کلان و کتاب راهنمای معلم) به پرورش مولفه های خودباوری در دانش آموزان اشاره شده است، یافته های پژوهش حاکی از نوعی ناهماهنگی بین هدف گذاران آموزش و پرورش و مولفان کتاب درسی در تدوین کتاب های درسی است.